تامین منابع
تامین مالی چیست؟
تامین مالی :به درخواست شما از هر موسسه مالی از قبیل بانک و شرکتهای سرمایهگذاری یا هر شخصی است که به شما پول قرض میدهد و شما متعهد میشوید تا در سررسیدهای مقرر آتی آن را پرداخت کنید. فرض کنید میخواهید یک ماشین خریداری کنید اما پول کافی برای خرید را ندارید. میتوانید جهت درخواست تسهیلات به بانک یا شرکتهای سرمایهگذاری مراجعه کنید.
تامین مالی مناسب یکی از مشکلترین و پیچیده ترین عناصر در فرآیند راه اندازی کسب و کارهای کارآفرینانه است که نقش بسیار مهمی را در راه اندازی و توسعه کسب و کارهای کارآفرینانه بر عهده دارد. روش های متعدد و رویکردهای متنوعی که در حوزه تامین مالی کارآفرینانه وجود دارد، انتخاب ها و تصمیمات متعددی را در اختیار کارآفرینان قرار می دهد که خود می تواند موجبات پیچیدگی بیشتر این فرآیند گردد . در این مقاله سعی بر آن است تا با مرور تئوریها، روش ها و مفاهیم تامین مالی کارآفرینانه ، ریسک ها و ارائه مفاهیم مهندسی مالی گامی در جهت افزایش درک مالی کارآفرینان و انتخاب روش های بهتر و مفیدتر برداشته شود.
تامین مالی به فرآیند تامین سرمایه موردنیاز برای فعالیتهای کسبوکار، خرید تجهیزات و سرمایهگذاری گفته میشود. استفاده از تامین مالی در هر نظام اقتصادی حیاتی است و این امکان را به شرکتها میدهد تا محصولات موردنیاز خود را خریداری و تامین کنند. تامین مالی برای ایجاد، توسعه و افزایش سودآوری کسبوکار امری ضروری محسوب میشود. بهطور متفاوتی تامین مالی یک روش برای استفاده از ارزش زمانی پول (TVM) است تا بتواند جریانهای پول موردنیاز آتی را برای استفاده در پروژههای امروز بهکارگیری نماید.
علاوه بر آن :
اهمیت سرمایه گذاری در دستیابی به توسعه پایدار در سطح کلان و نقش آن جهت افزایش اشتغال وکاهش بیکاری در سطح خرد ، بیش ا ز گذشته آشکار شده است و توجه ویژه ای را طلب نموده است.
با وجود ریسک درفرآیند سرمایه گذاری و تدوین برنامه های اجرایی مرتبط با آن ، می بایست به خطر سرمایه گذاری توجه نمود.این موضوع زمانی با اهمیت تر خواهد شد که به چالشهای محیطی مرتبط با سرمایه گذاری توجه کرد ، سرمایه گذاران ومدیران و برنامه ریزان ، دست اندرکاران سرمایه گذاری ، جهت اتخاذ تصمیمات آگاهانه ، می بایست باروشها و متدهای مؤثر بر این فرآیند آشنا شوند و آن را در تصمیمات خود لحاظ نمایند . مهندسی مالی ازجمله روشهای نوین در امور مالی است که بر پایه مفروضات عملی ریاضی یا با بکارگیری اصول علمی در حل مسایل مربوطه در تصمیم گیری مؤثر است ، در حقیقت مهندسی مالی عبارت از هر نوآوری در ارائه ابزارهای سرمایه گذاری و مدیریت ریسک ناشی از این سرمایه گذار ی تعریف می شود.
در کشور ما نیز چالش های زیادی در این رابطه وجود دارد که لازم است شناسایی و راهکار های لازم کاربردی و اجرایی در مورد آنها تدوین و به اجرا گذاشته شود .
مقدمه
کسب منابع مالی برای یک شرکت کارآفرین بسیار ساده بوده و شبیه به یک معامله فروش است. مخاطبین شما چیزی دارند که شما می خواهید و آن پول است و شما چیزی دارید که آنها می خواهند و آن سهم یا قسمتی از رشد بالقوه موسسه شما است. در تمامی مبادلات فروش ، کلید اساسی ، تعیین قیمت درست و انعقاد قرارداد فروش است.
جهت انجام موفقیت آمیز این عمل شما باید ذهنیات بازاریابی مالی خود را توسعه دهید ، همانطور که شما برای فروش محصولات و خدمات خود نیاز به یک برنامه بازاریابی دارید، برای تامین مالی شرکت خود نیز به یک برنامه تامین مالی نیازمند هستید و این به این معنی است که شما طرح کسب و کاری آماده کرده و توسعه دهید که به صورت شفاهی بتوانید به خوبی از آن دفاع کرده و بر اساس آن یک برنامه بازاریابی که انعقاد فروش را تضمین نماید ، توسعه دهید .
طرح کسب و کار به شما نشان می دهد که چه مقدار پول نیاز دارید، چه مقدار از آن را باید قرض کنید و چه مقداری را به صورت سهام دریافت کنید ، و در چه مرحله یا دوره زمانی به تحقق چه اهدافی جهت اجرای برنامه نیاز دارید.
برای شرکت هایی که در مرحله شکل گیری هستند، اکثرا باید از پول خانواده و دوستان استفاده کرد و سپس با رشد شرکت به سمت سرمایه گذاران رسمی تر مانند سرمایه گذاران مخاطره پذیر روی آورد.
مشخصه های اساسی تامین مالی کارآفرینانه عبارتند از دوره های متنوع، ابعاد متفاوت و مهم، رویکردهای روش شناسی متفاوت و گستردگی حوزه مشکلی که این تحقیقات بر روی آنها تاکید می کنند .
بکارگیری رویکردهای متفاوت از چشم اندازهای مختلف در این حوزه، تجربه و جستجو، موجب فرموله نمودن فرصت ها و یافتن پاسخ هایی برای پرسش هایی شده است که همواره در این حوزه وجود داشته اند.
این پرسش ها و پاسخ ها، فرصت های جدیدی را برای گفتگو و مباحثه در این حوزه بین دانشجویان و محققین و بین گروهی که این تحقیقات را مفهوم سازی می کنند و گروهی که فهرست های تحقیقی را توسعه می دهند، به وجود آورده است.
در حال حاضر چه مقدار پول نقد در دسترس داریم؟ شرکت باید میزان وجه نقد موجود در ترازهای نقدی و سرمایهگذاریهای کوتاهمدت و مقداری از آن را که برای تداوم عملیات کنونی شرکت نیاز است را در نظر داشته باشد. در صورتیکه موجودی نقدی را به صورت کمکی در اختیارداشته باشیم به عنوان منبع مناسبی برای تأمین مالی پروژه محسوب میشود.
▪ در صورتیکه وجه نقد مورد نیاز را نتوان از این طریق مهیا نمود، شرکت باید جریان نقد آتی را در نظر بگیرد. میتوان یک بودجه نقدی را آماده نمود اما احتمالاً در این مرحله خیلی مشروح میباشد.
▪ در صورتیکه جریان نقدی برای تأمین مالی پروژه جدید کافی نباشد، در اینصورت ممکن است کنترل شدید سرمایه در گردش را به منظور بهبود جایگاه نقدی خود مد نظر قرار دهند.
تحت فشار قرار دادن بدهکاران برای تسویه سریعتر بدهیها، کاهش سطح موجودیهای انبار و به طول انجامیدن دورههای پرداخت به بستانکاران میتواند موجب افزایش منابع نقدی شود. توجه داشته باشید که خطراتی نیز در این تاکتیکها وجود دارد. به عنوان مثال در زمینه مشتریان قبلی/سرقفلی عرضهکنندگان و توقفات تولید به دلیل اتمام موجودی انبار از این قبیل میباشند.
در صورتیکه منابع مالی مورد نیاز را نتوان از منابع داخلی تأمین نمود، در این صورت باید از منابع خارج از کشور اقدام نمود.
تصمیم در زمینه بدهی یا حقوق صاحبان سهام
در این مرحله شرکت در زمینه میزان نیاز به دریافت وام تصمیمگیری مینماید. این نوع تصمیمگیریها در شرکت از اهمیت بالایی برخوردارند به طوریکه بسیاری از شرکتها با مشکلات عمدهای در این زمینه مواجه شدهاند. موضوعاتی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:
هزینه تأمین مالی:
تأمینمالی از طریق بدهی معمولاً ارزانتر از تأمینمالی از طریق سهام میباشد. این امر به این دلیل است که تأمین مالی از طریق بدهی از جانب وام دهنده از امنیت بالاتری برخوردار است. چراکه بهره بایستی قبل از سود سهام پرداخت شود. در هنگام نقد شدن نیز تأمین مالی معمولاً قبل از سهام بازپرداخت میشود. این موضوعات باعث شده است که بدهی به عنوان یک سرمایهگذاری امنتر مطرح شود و بنابراین سرمایهگذاران از طریق بدهی نرخ بازده کمتری را در مقایسه با سرمایهگذاران سهام دریافت نمایند. همچنین بهره بدهی (برخلاف سود سهام) موجب ایجاد صرفهجوییهای در زمینه مالیات شرکت نیز می شود که موجب می شود تا برای شرکت ارزانتر تمام شود. هزینه های تنظیم در زمینه تأمین مالی از طریق بدهی معمولاً کمتر از تأمین مالی از طریق سهام می باشد که به نوبه خود موجب صرفه جویی مالیاتی نیز میشوند.
ابزار جاری سرمایه کسب وکار
با وجودیکه تأمین مالی از طریق بدهی به دلیل هزینه پایینتر آن جذابتر می باشد، عیب آن در این است که بهره آن حتماً باید پرداخت شود. در صورتیکه شرکت به میزان زیادی وام گرفته باشد و نتواند اصل و فرع آن را بازگرداند لذا باید مبلغ مذکور نقد شود. سطح بدهی شرکت معمولاً از طریق نسبت تأمین مالی بدهی به تأمین مالی سهام اندازه گیری شده و شرکتها باید از این که این عدد خیلی بزرگ نباشد اطمینان حاصل نمایند. مقایسههای با شرکتهای دیگرحاضر در صنعت یا تاریخچه اخیر شرکت نیز خیلی مفید میباشد.
امنیت موجود
بسیاری از وامدهندگان از داراییها به عنوان وثیقه وام استفاده مینمایند. داراییهای مرغوب از جمله زمین و ساختمان بهعنوان وثیقه وام به شمار میروند ولی داراییهای نامشهود از جمله هزینههای سرمایهگذاری شده در تحقیق و توسعه نه. در غیاب یک دارایی وثیقهای خوب، نمیتوان پیشنهاد استقراض بیشتر را ارائه نمود.
ریسک کسب و کار
ریسک کسب و کار به نوسانات سودآوری عملیاتی مربوط می شود. شرکتهای دارای نوسانات بالای سودعملیاتی باید از اخذ وامهای بالا امتناع کنند چراکه ممکن است سود عملیاتی ایشان کاهش یافته و قادر به بازپرداخت وام خود نباشند. افراد ریسک پذیر معمولاً از تأمین مالی از طریق سهام استفاده می نمایند چرا که هیچگونه الزام قانونی برای تقسیم سود وجود ندارد.
ابزار عملیاتی(Operating gearing):
به بخش ثابت (و نه متغیر) هزینه های عملیاتی شرکت مربوط می شود. هر چه میزان هزینه های ثابت بیشتر باشد، میزان نسبت فوق نیز بالاتر خواهد بود. شرکتهایی که این نسبت در آنها بالاست، تمایل دارند تا نسبت فوق را افزایش داده و سودهای عملیاتی پرنوسانی را داشته باشند. این به این دلیل است که بدون در نظر گرفتن حجم فروش، هزینه های ثابت تغییری نمیکنند. بنابراین در صورنیکه فروش افزایش یابد، سود عملیاتی به میزان زیادی افزایش مییابد. در بیشتر شرکتهای خدماتی که هزینههای عملیاتی آنها ثابت است، استفاده از ابزار عملیاتی عمومیت دارد.
رقیقسازی درآمد هرسهم
درصورتیکه سرمایهگذاریهای جدید دارای سودآوری سریع نباشند، تعداد زیاد سهام منجر به رقیقسازی درآمد هرسهم میشود. این موضوع ممکن است موجب آشفتگی سهامداران و کاهش قیمت سهام شود.
حق رأی
تعداد زیاد سهام صادره برای سهامداران می تواند حق رأی شرکت را تغییر دهد. در صورتیکه مالکین بیش از۵۰ درصد سهام شرکت را در اختیار داشته باشند، در اینصورت ممکن است نسبت به فروش سهام جدید به سرمایه گذاران خارجی بی میل باشند تا اینکه حق رأی خود را از دست ندهند.
وضعیت کنونی بازار سهام
در زمانیکه قیمت سهام روند نزولی دارد بسیاری از شرکتها تمایلی به انتشار سهام جدید ندارند. ایشان احساس میکنند که قیمتهای دریافتی خیلی پایین خواهد بود. این امر موجب رقیقشدن ثروت مالکین موجود شود. توجه داشته باشید که این موضوع در زمانیکه سهام منتشره به مالکین کنونی فروخته شود صدق نمیکند.
پس از لحاظ نکات فوق، شرکت در موقعیتی خواهد بود که باید بین تأمین مالی بدهی و تأمین مالی سهام انتخاب نماید. آخرین تصمیم برجسته در زمینه نوع تأمین مالی و محل آن می باشد.
تأمین مالی از طریق سهام(Equity Finance)
در اینجا به نکات اساسی در این زمینه اشاره می نماییم:
▪ هرگونه سهام جدیدی باید به عنوان بخشی از سهام در دسترس به سهامداران ارائه شود. این امربه دلیل جلوگیری شرکت از فروش سهام جدید به سهامداران جدید با قیمتی پایین و در نتیجه تهدید ثروت سهامداران موجود می باشد.
▪ وضعیت کنونی شرکت از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. شرکتهای حاضر در بورس بین المللی اوراق بهادار لندن یا شرکتهای حاضر در بازار سرمایهگذاری جایگزین می توانند نسبت به تامین مالی جدید از طریق حقوق صاحبان سهام به وسیله فروش سهام جدید اقدام نمایند. سایر شرکتهایی که دسترسی آسانی به بازار اوراق بهادار ندارند ممکن است این تامین مالی را از طریق مراجعه به سرمایه گذاران مخاطره پذیر انجام دهند.
تامین مالی بدهی (Debt Finance)
تامین مالی بدهی دارای اشکال مختلفی می باشد. در اینجا به نکات مهمی در این زمینه اشاره مینماییم:
الف) دیرش وام
به طورکلی، وامهای کوتاهمدت(وامهای کمترازیکسال) ارزانتر از وامهای بلندمدت(وامهای بیشتر از یکسال) میباشند. این بدان دلیل است که بسیاری از وامدهندگان زمان را با ریسک معادل میگیرند. هر چه ایشان وامهای طولانی مدت تری را اعطا کنند ریسک بیشتری را متقبل میشوند. بنابراین ایشان نرخ بهره بالاتری را نیز برای وامهای بلندمدتتر نسبت به وامهای کوتاه مدتتر در نظر میگیرند. در هر حال استقراض کوتاه مدت دارای یک عیب برجسته با عنوان ریسک تجدیدنظرمیباشند. وامهای کوتاه مدت باید به طور منظم تجدید نظر شده و شرکت این ریسک را که وام دهنده ممکن است از اعطای اعتبار بیشتر امتناع ورزد را بر عهده میگیرند. این ریسک در زمانی که استقراض به صورت برداشن بیش از حد از حساب باشد با بالاترین مقدار خود میرسد.
در انتخاب مابین تامین مالی کوتاه مدت و بلند مدت قاعده سرانگشتی مورد استفاده شرکت این است که «از سرمایهگذاریهای کوتاه مدت برای وجوه کوتاه مدت و از سرمایهگذاریهای بلندمدت نیز برای وجوه بلندمدت تامین مالی کنید». این امر به این معناست که از استقراض کوتاه مدت ارزان در جایی که استفاده از آن امنتر است،(در جایی که سرمایهگذاریها در ماهیت کوتاه مدتند و بنابراین ریسک تجدیدنظر به عنوان مشکل محسوب نمیشوند) استفاده کنید اما از تامین مالی بلندمدت برای سرمایهگذاریهای بلندمدت استفاده نمایید.
ب) استقراض با نرخ بهره ثابت در مقابل شناور
بسیاری از وامدهندگان گزینههایی را مابین نرخ بهره ثابت و شناور معرفی مینمایند. استقراض با نرخ بهره ثابت مطمئن تر است اما به طور میانگین گرانتر تمام میشود. در مقابل استقراض با نرخ بهره شناور ارزانتر است و ریسک بیشتری را بر وام گیرنده تحمیل مینماید.
ج) وضعیت شرکت
برخی از انواع تامین مالی بدهی تنها در دسترس شرکتهای بزرگ حاضر در بورس میباشد.شرکتهای کوچک معمولا تنها می توانند از وامهای کوتاه مدت استفاده نمایند. در صورتیکه وامهای بلندمدت درد سترس باشند عمدتا به صورت لیزینگ، فروش اقساطس، اجاره یا وامهای رهنی میباشند.
د) ارز استقراض
توجه به این امر مهم است که اگر شرکتی اقدام به اخذ وام ارزی نماید باید آنرا با همان ارز بازگرداند لذا نوسانات نرخ ارز میتواند هزینههای مازادی را نیز بر او تحمیل نماید.
هـ) محدودیتهای بدهی
قرض دادن پول اغلب الزامات ویژهای را برای وامگیرنده علاوه بر بازگرداندن اصل و فرع پول ایجاد مینماید. این امر شامل استفاده از داراییهای تامین مالی شده توسط وام، محدودیتهای در زمینه پرداخت سود سهام و محدودیتهای در زمینه استقراض بیشتر میباشد.این محدودیتها موجود محدود شدن وامگیرنده میشود که باید قبل از استقراض به آن توجه نمود.
جیب (منابع و سرمایه شخصی )خودتان
بدیهیترین مکانی که میتوانید به جستوجو برای تأمین بودجه در آن بپردازید، سرمایه شخصی خودتان است. استفاده از سرمایه شخصی مزایا و معایبی دارد. اگر کسبوکار خود را تنها با صرف پساندازهای خود شروع کنید، 100 درصد مالکیت و کنترل آن را برای شما خواهد بود اما ریسک از دست رفتن تمام سرمایه نیز با خودتان است. درحالیکه اگر سرمایهگذار داشته باشید این ریسک بین چندین نفر تقسیم میشود و به همان میزان سود بهدست آمده به اشتراک گذاشته میشود.
عبارت Bootstrap به معنی «خود راهانداز» و «Bootstrapping» به معنی ایجاد فرآیندی مستقل و بدون استفاده از منابع خارجی است. کسب سرمایه از پساندازهایتان اگر پس اندازی داشته باشید، همیشه به روشهای دیگر تامین مالی ارجحیت دارد. در این روش، لازم نیست زمانی را به متقاعد کردن سرمایهگذار اختصاص دهید. در ضمن مجبور نیستید قدرت کنترل و نفوذتان را در مسایل شرکت کاهش دهید.
یکی از عوامل موفقیت یک کارآفرین در ایجاد یک کسب و کار ،اتکا به منابع شخصی است؛اغلب افرادی که به منابع بانکی و سایر منابع مالی متکی هستند در همان ابتدای تحقق بخشیدن به ایده های خود ناتوان می مانند زیرا اتکا به سایر منابع قدرت ریسک پذیری و جسارت نوآوری را از آنان می گیرد.جمله معروفی از مارک تواین وجود دارد مبنی بر اینکه "بانک شخصی است که در روز آفتابی به شما چتر قرض می دهد و در روزهای بارانی آن را از شما پس می گیرد"اغلب منابع تامین مالی در موسساتی مانند بانک ها عمل می کنند.برخی چتر خود را تنها با ابری شدن هوا پس می گیرند و برخی در صورت شدت یافتن باران و طوفانی شدن هوا این کار را انجام می دهند.هنگامی که آنها چتر خود راپس می گیرند به معنا است که ریسک سرمایه گذاری مخاطره آمیز یا اقوام و نزدیکان دارای توان سرمایه گذاری به طرح کسب و کار یک کارآفرین نگاه می کنند تنها باران می بینند و در برابر این باران امیدها و افکار کارآفرین از حوزه دید آنها خارج می شود ولذا کارآفرین در نخست می بایست منابع مالی اولیه ای را برای انجام تحقیقات خود و امکانپذیرتر کردن ایده خود داشته باشد.منابع شخصی می تواند از روش های زیر حاصل شوند:
-پس اندازهای شخصی کارآفرین
-فروش یا وثیقه گذاشتن اموالی مانند مسکن و اخذ وام های مصرفی از بانک ها(توجه داشته باشید که در اینجا بانک بابت ایده کارآفرین وامی به اون نداده است و این وام از دید بانک هیچ ارتباطی با ایده کارآفرین ندارد و در برآورد ریسک و بازده آن نیز این مسئله صادق است.)
یکی از ویژگی های تامین مالی از منابع شخصی،محدودیت حجم این نوع منابع می باشد.از سوی دیگر،چون این منابع متعلق به خود شخص کارآفرین است سوخت شدن آنها نیز توسط کارآفرین پذیرفته شده است و به عبارتی دارای بیشترین ریسک پذیری ممکن هستند.
- سرمایه شخصی
اولین راهی که به ذهن هر کارآفرینی برای شروع راه اندازی کسب و کار میافتد، استفاده از سرمایه و پسانداز شخصی است. بسیاری از کارآفرینان این روش را ترجیح میدهند، زیرا در این صورت تمام سهام کسب و کار برای آنها میشود و میتوانند هر تصمیمی که دوست دارند اتخاذ کنند؛ در صورتی که اگر با کسی شریک شوند، اختیارات آنها کاهش مییابد.
دوستان و خانواده
رویآوردن به دوستان یا اعضای خانواده گزینه بعدی است. برخی از مردم در ازای دریافت یک توافقنامه ساده مبنی بر بازگشت پولشان زمانی که شرکت به سوددهی میرسد، به شما وام میدهند . برخی دیگر وام رسمیتر به همراه توافق برای پرداخت پول با بهره در برنامه مشخص تعیین میکنند. در هر صورت ، اطمینان حاصل کنید که همهی افراد درگیر از شرایط آگاه باشند و بدانند چه چیزی را در چه زمانی باید انتظار داشته باشند. همچنین شرایط را به صورت مکتوب درج کنید و از همهی طرفها بخواهید که اسناد را امضا کنند زیرا اختلاف نظر در مورد پول، میتواند حتی نزدیکترین روابط خانوادگی یا دوستانه را خراب کند.
مشتریان، سرمایهگذاران آینده
این گزینه عجیب یا شاید نشدنی به نظر میرسد اما شما میتوانید مشتریان را به سرمایهگذارانی تبدیل کنید که میتوانند به شرکت شما کمک کنند تا پا بگیرد. به عنوان مثال، در پروژههای آپارتمان سازی، غالباً قبل از شروع به کار ساختوساز، واحدها به صاحبان آینده پیش فروش میشوند.
وقتی منابع مالی را در نظر میگیرید، به افرادی فکر کنید که از پیشنهادات شرکت شما استفاده میکنند و از آنها سود میبرند؛ چراکه ممکن است مایل باشند در ادامهی موفقیت شما سرمایهگذاری کنند، به خصوص اگر دلیل روشن و نرخ معقولی از سوددهی سرمایهشان را به آنها پیشنهاد دهید. همچنین به اشتراک گذاشتن ایده کسبوکار شما با این مشتریانی که سرمایهگذاران آیندهاند، در مراحل برنامهریزی میتواند سنگ محکی باشد که آنها برای خدمات یا محصولات شما هزینه خواهند کرد یا نه.
وام بانکی
شعب محلی اکثر بانکها مایل به تخصیص وام به مشاغل محلی هستند. قبل از اینکه به سراغ بانک بروید، بیزینس پلن خود را همراه با درخواست وام بانکی آماده نمایید و تعیین کنید که چه مقدار وام می خواهید، قصد دارید چگونه از آن استفاده کنید و چه زمان تسویه میکنید. همچنین، توجه داشته باشید که اکثر بانکها وام نمیدهند مگر اینکه بتوانند وام را در برابر اموال با ارزش موسوم به وثیقه تضمین کنند.
مزیت بزرگ دریافت وام بانکی این است که ضمن حفظ تمام سهام شرکت خود، بودجه کسبوکار به دست می آورید. وامهای بانکی نیز بهره کمتری و مدت بازپرداخت طولانیتری نسبت به بسیاری از منابع سرمایهی دیگر دارند. یکی از مشکلات آن این است که پرداخت وام باید به موعد مقرر انجام می شود حتی اگر کسبوکار شما در شرایط نابسامانی قرار داشته باشد.
این نکته را هرگز فراموش نکنید که در ایران بانکها دلال ملک هستند. از پول شما به خودتان با بهره یا سود معین وام می دهند.
تقاضای وام بانکی در چه مواردی ضروری است؟ آیا برای راه اندازی هر کاری باید از وام استفاده کرد؟
خیر، گرفتن وام از بانکها تنها زمانی منطقی است که شما در محل کسب خود مستأجر هستید و با هدف دریافت وام بانکی می توانید هزینه رهن آنجا را پرداخت کنید و به جای اجاره دادن قسط وام بانکی خود را بدهید. تنها در این صورت گرفتن وام را به شما توصیه میکنیم.
برای دریافت وام بانکی یکی از مهمترین فاکتورها گردش و معدل حساب شماست. مورد مهم دوم مدارکی است که اهلیت، ظرفیت و شخصیت شما را نمایان کند. یعنی بانک توسط آنها به شخصیت شما پی ببرد. سومین مورد هم ضامن است. ضامن شما میتواند ملک یا فرد باشد که شما را ضمانت میکند.
تامین مالی استارتاپ از طریق وام و تسهیلات مالی:
اگر کسب و کارتان موقتا نیاز به مقداری پول نقد دارد، برای دریافت وامهای دولتی مخصوص کسبوکارهای کوچک نرخ بهره پایین یا تسهیلات بانکی اقدام کنید. اما توجه داشته باشید؛ بانکهای تجاری اغلب از اعطای وام به شرکتهای نوپا خودداری میکنند. دلیل این کار هم ریسک بالا و عدم تقارن اطلاعاتی استارتاپهاست.
وامهای مربوط به کسب و کارهای کوچک
برای تقاضا و دریافت وام میتوانید به ادارههای دولتی مربوط به کسب و کارهای کوچک مراجعه کنید ، مثلا در ایالات متحده، ادارهای تحت همین عنوان وجود دارد: ادارهی امور کسب و کارهای کوچک (SBA). به یاد داشته باشید هنگام اقدام به این کار، رتبهی اعتباریتان مورد بررسی قرار میگیرد. یک نسخه از پیشبینیهای مالی و برنامهی کسب و کارتان را تهیه کنید؛ و برای اطمینان از صحت تمام این اطلاعات، همهی آنها را یک بار با مشاور مالیتان مرور کنید، و سپس با کمک یک کارشناس امور مالی آنها را ویرایش کنید. انجام این مراحل اضافه، کمکتان میکند از شایستگی لحن و زبان و قدرت متقاعدکنندگی آن اطمینان حاصل کنید.
انواع و اقسام وامها:
وام مضاربه ای: این نوع وام برای افرادی مناسب است که خرید و فروش میکنند و امور بازرگانی را مدیریت میکنند. وام را به شما داده و آن را میتوانید تمدید کنید؛ برای مثال ۶ ماهه را میتوانید تا ۶ ماه آینده تمدید کنید. این وام بیشتر به تجار تعلق میگیرد.
تسهیلات مشارکت مدنی :نوع دیگری از وام که برای هر کاری این وام به شما داده میشود که یکی از بهترین تسهیلات بانکی است به شما معرفی می کند.
مشارکت حقوقی: در اینجا بانک با شما شریک می شود. بانک به شما پول میدهد اما خودش هم در کار شما شریک میشود و سهمی از شما میطلبد.
وام جعاله: این وام اکثراً در خصوص تعمیرات به متقاضی سپرده می شود. تمامی این روشها به ضامن احتیاج است.
یک خط اعتباری تجاری
اگر به همهی سرمایه لازم برای شروع کسبوکارتان به صورت یکجا نیاز ندارید، از یک خط تجاری اعتباری استفاده کنید.خط اعتباری تجاری توافق نامهای است از سوی یک موسسه مالی با شرکت شما تا با افزایش مقدار اعتبار مشخصی که شرکت شما تقاضا میکند، برای حل مشکلات متفاوت مالی از آن استفاده کنید .با این خط اعتبار تجاری، فقط بهره پولی را که در طی دورهی بین قرض گرفتن و بازپرداختش وام گرفتهاید، پرداخت میکنید.
اجاره تجهیزات
روش دیگر برای وام گرفتن از بانکها به صورت اجاره تجهیزات است که میتوانید برای به تهیه هر وسایلی از کامپیوتر، پرینتر و دستگاههای کپی گرفته تا تجهیزات ساخت، تراکتور و کامیون استفاده کنید. تمهیدات مالی شامل اجارهبها و ارتقاء تجهیزات است که تحت یک توافق نامه انواع تجهیزات را پوشش می دهد .مدت زمان این وام معمولاً با مدت اجاره یکسان است و بیشتر بانکها قراردادهای لیزینگ خود را بر اساس تاریخچه تأسیس شرکت تنظیم میکنند.
شرکایی با جیب پرپول
به نظر میرسد مانند یک ازدواج بهشتی بیعیب و نقص است: در یک طرف یک کارآفرین با یک ایده عالی اما بدون هیچ سرمایهای و در طرف دیگر یک کارآفرین با جیب پرپول اما در جستوجوی یک ایده عالی. در واقعیت چنین همکاریهایی نیز سرانجام خوبی در انتظارشان است. در هرصورت اگر به فکر ایجاد مشارکت مالی به عنوان روشی برای بهدست آوردن سرمایه مورد نیاز خود هستید، یک توافقنامه مقدماتی ایجاد کنید که تعیین کند شریک شما چه مقدار در تعیین استراتژی، برنامهریزی و مدیریت کسبوکارتان اعمال نظر و کنترل خواهد داشت و اطمینان حاصل کنید که میتوانید با تبعات آن کنار بیایید.
سرمایهگذاران «خطرپذیر و «فرشته»
اگر وامی که بانک برای شما در نظر میگیرد، احتیاجات شما را برآورده نمیکند یا اگر برعهده گرفتن ریسک پرداخت این وام باعث نگرانی بیش از حد شما می شود، میتوانید به سراغ سرمایهگذاران «خطرپذیر» یا «فرشته» بروید.
سرمایهگذاران خطرپذیر، مديران دارايي حرفهاي هستند كه از طرف گروهی از سرمایهگذاران، به دنبال سرمايهگذاري در کسبوکارهایی هستند که پتانسیل بالایی برای رشد دارند. این سرمایهگذاران هنگامی که تحت تأثیر ایده یک کسبوکار قرار میگیرند و اطمینان دارند که تیم مدیریتی آن هرچیز را که برای موفقیت لازم است در نظر گرفتهاند، مبلغ قابل توجهی میپردازند. در عوض آنها میخواهند که نقش مهمی در کنترل کسبوکار شما داشته باشند یا مالک اصلی آن باشند و انتظار دارند در مدت زمان مشخصی بخش عمدهای از سرمایهگذاری آنها بازپرداخت شود.
فرشتگان، کارآفرینان موفق و ثروتمندی هستند که نه تنها با پول خود بلکه با تخصص و راهنمایی خود به کسبوکاری کمک میکنند. فرشتگان با توجه به اینکه بهطور مستقل تصمیم میگیرند (در مقایسه با خطرپذیران) سریعتر به نتیجه میرسند که در کسبوکاری سرمایهگذاری کنند یا نه. همچنین آنها ریسک بیشتر سرمایهگذاری در کسبوکارهای نوپاتر و کوچکتر را میپذیرند.
سرمایهگذاری جمعی
در سرمایهگذاری جمعی مبالغ کمی از مردم، معمولاً از طریق یک کمپین اینترنتی، برای تأمین بودجه هر چیزی از جبران خسارات بلایای طبیعی، موسیقی یا تولید فیلم تا شروع فعالیتهای تجاری جمع میشود. اگر فاقد سابقه اعتباری لازم برای دریافت وام هستید و نمیتوانید از خانواده و دوستان خود نیز کمک بگیرید از این روش استفاده کنید. دو پلتفرم معروف سرمایهگذاری جمعی kickstarter و indiegogo میباشد.
تامین مالی استارتاپ از طریق کمکهای مالی کوچک
این روش اغلب نادیده گرفته میشود، اما میتواند کمک شایانی به ایجاد منابع مالی جایگزین و سایر پیشرفتهای تکنولوژیکی داشته باشد. صندوقهای تأمین مالی دولتی منابع خوبی هستند. اما تیمسازی با اساتید دانشگاههای دولتی میتواند رویکردی هوشمندانهتر باشد. از طریق دانشگاه و دانشگاهیان میتوانید علاوه بر دریافت کمکهای مالی به تجاریسازی محصولات بیشتر هم فکر کنید. اگر استادتان با شما همکاری کند و نتایج کارتان را منتشر کند، برندهاید.
تامین منابع استارتاپ از طریق مراکز رشد
استارتاپهای واقع در مراکز رشد دانشگاهها یا سازمانهای دیگر میتوانند از منابع و حمایتهای این مراکز بهرهمند شوند. حمایت مراکز رشد از استارتاپها با ارایه امکاناتی نظیر: آزمایشگاهها، فضای اداری، مشاوره، پول نقد، بازاریابی و ... صورت میگیرد. این مراکز دقیقاً در زمان آسیبپذیری شرکتهای نوپا چنین خدماتی را به آنها ارایه میدهند.
تامین منابع مالی استارتاپ از طریق بازارهای تهاتری
تبادل کالاها یا خدمات به عنوان جایگزینی برای پول نقد میتواند راهی عالی برای تأمین مالی در مراحل ابتدایی باشد. به عنوان مثال در آمریکا ۵۰۰ هزار کسبوکار به طور فعال از معاملات سازماندهی شده بهعنوان مکمل معاملات نقدي خود استفاده میکنند. با عضو شدن در بازارهاي تهاتري، شرکتها میتوانند خرید کالاها و خدمات موردنیازشان را از طریق فروش محصولات و خدمات مازاد خود تأمین مالی کنند.
مشارکت استارتاپها با کسب و کارهای بزرگ و معتبر
ممکن است شرکتی معتبر در زمینه توسعه محصول ضعیف عمل کند. این شرکت احتمالا مایل است برای پیشبرد اهداف مالی، شراکتی را با کسبوکاری نوآور و نوپا ایجاد کند. برای مثال شرکتهای کوچکی که شبکههای اجتماعی سفارشی را برای شرکتهای بزرگ و معتبر، توسعه میدهند.
برای تامین مالی استارتاپ به مشتری عمده متعهد شوید
بعضی مشتریان تمایل دارند هزینههای توسعهای شما را پوشش دهند تا بتوانند محصولتان را قبل از دیگران در اختیار داشته باشند. مزیت این روش آن است که فرآیند تولیدتان (برای اطمینان از مطابقت با نیاز مشتری) مرتبا کنترل میشود. حتی شرکتهای بزرگ هم به بهترین مشتریانشان بهعنوان منبعی برای تأمین مالی پروژههای جدید نگاه میکنند. این کار، جوهر توسعه کسب وکاری مناسب است.
این که کدام مسیر را انتخاب کنید، به عهده خودتان است. اما باید بدانید؛ تمام تصمیمات مربوط به تأمین مالی کسب و کارتان، باید با در نظر گرفتن دو عامل اتخاذ شود. میزان هزینهها و منافع کسب و کارتان در بلندمدت. پس تمام گزینهها را با دقت بررسی کنید.
عرضه اوراق بهادار در بازارهای خارج از بورس
بازارهای خارج از بورس با توجه به ویژگی ها و مکانیزم های خاص خود معمولا دارای شرایط آسان تری برای پذیرش شرکت ها و فراهم آوردن امکان معامله اوراق بهادار آنها هستند. باتوجه به اینکه حجم سرمایه گذاری در کسب وکارهایی که اوراق بهادارشان در بازارهای خارج از بورس پذیرش می شود هنوز آنقدر نیست که دارای تنخواه گردان بالایی باشند،لذا از سیستم های معمالاتی بر پایه بازار ساز در این بازارها استفاده می شود.
اشخاصی که از طریق این بازارها در کسب وکارهای نوپا سرمایه گذاری می کنند در مقایسه با سرمایه گذاران فعال در بورس دارای ریسک پذیری بالایی بوده و متناسب با آن بازده مورد انتظارشان نیز بالاتر می باشد.معمولا شرکت های لیست شده در این بازارها شرکت های خوش آتیه و دارای توان رشد بالقوه بالایی می باشند.
کسب و کارها از طریق عرضه اوراق بهادارشان در بازارهای خارج از بورس می توانند به سرمایه گذاران زیادی دسترسی پیدا کنند و در نتیجه بتوانند حجم بالای سرمایه مورد نیاز خود را تامین نمایند.
شرکت هایی که متقاضی پذیرش در بازارهای خارج از بورس هستند نیازمند طول عمر بالایی نمی باشند،اما ساختارهای سازمانی و مدیریتی آنها باید آماده و تثبیت شده باشد.افق سرمایه گذاری این منبع تامین سرمایه بلند مدت می باشد و امکان جذب منابع مالی بلند مدت را برای کسب و کارها فراهم می کند.این نوع تامین مالی می تواند هم از نوع مشارکت در مالکیت و هم از نوع بدهی باشد.شرکت های تامین سرمایه در این نوع تامین مالی نقش با اهمیتی را ایفا می کنند.
عرضه اوراق بهادار در بورس
شرکت هایی امکان پذیرش در بورس ها را دارند که ثبات کافی برخوردار باشند،ساختارهای آنها تثبیت شده و از بهره وری کافی برخوردار باشد،از طول عمر و سابقه عمل کرد کافی برخوردار باشند و همچنین به اندازه کافی بزرگ باشند زیرا تامین مالی از طریق بورس ها دارای بالاترین کف سرمایه گذاری است.عرضه اوراق بهادار در بورس ها در حجم هایی بسیار بالایی انجام میشود که تضمین کننده نقدشوندگی آن اوراق در بورس می باشند.
سرمایه گذارانی که از طریق بورس ها در کسب وکارها سرمایه گذاری می کنند تنها ریسک های سیستماتیک را می پذیرند و حاضر به پذیرش ریسک های غیر سیستماتیک نمی باشند،لذا شرکت هایی امکان تامین مالی از این طریق را دارند که ریسک های غیر سیستماتیک خود را به حد معقولی کاهش داده باشند.افق سرمایه گذاری این منبع تامین سرمایه بلند مدت میباشد.این نوع تامین مالی می تواند هم از نوع مشارکت در مالکیت و هم از نوع بدهی می باشد.
ارائهی پیشبینیهای مالی
باید با همکاری یک مشاور مالی، فهرستی از پیشبینیهای مالی را در زمینهی منافع، درآمد، و رشد کسب و کارتان تهیه و به هر منبع بالقوهی تامین بودجه ارائه دهید. فقط باید اطلاعات دقیق و آماری در این فهرست گنجانده شوند. در کشف راههای تامین مالی کسب و کار و تهیهی برنامهی کسب و کارتان بخشهای وجود دارند که شامل اهداف و امیدهایتان برای کسب درآمد هستند، ولی در این بخش فقط باید به اعداد و ارقام توجه و تمرکز کنید.
استفاده از برنامههای تخصیص اعتبار برای راهاندازی کسب و کار
پیش از آنکه بخواهید برای تامین بودجهی کسب و کارتان به پساندازهایتان متوسل شوید، میتوانید مزایای استفاده از برنامههای تخصیص اعتبار را برای راهاندازی کسب و کار نیز بررسی کنید. اگر عضو قرارداد درآمدهای معوقه ( طرح k ۴۰۲۱)، حساب بازنشستگی فردی، یا صندوق بازنشستگی هستید، شاید بتوانید برای راهاندازی کسب و کار جدیدتان از آنها پول قرض کنید. ولی هنگام استفاده از این گزینه حتما به خاطر داشته باشید، اگر هنوز موعد برداشت از هر یک از این حسابها فرا نرسیده باشد، شاید مشمول پرداخت جریمهی برداشت زودتر از موعد قرار بگیرید.
شتابدهنده
شتابدهندهها ایدههای تیمهای مختلف را جمعآوری میکنند؛ پس از بررسیهای لازم تعدادی از آنها را انتخاب میکنند و از ابتدای راه شروع کسبوکار در کنار آنها قرار میگیرند. یک میزان پول مشخص را برای مدت زمان مشخصی در اختیار تیمها قرار میدهند و میزانی از سهام کسب و کار را دریافت میکنند. تیمها در شتابدهندهها مستقر میشوند و کار خود را آغاز میکنند. در مدتی که در این مراکز قرار دارند از امکانات مختلف و راهنمایی افراد متخصص نیز بهرهمند میشوند.
همکاری با کسب و کارهای مشابه:
یکی دیگر از روشهای تأمین منابع مالی کسب و کار شما این است که با افراد، سازمانها و شرکتهایی که بیزینس مشابه شما دارند، همکاری کنید. فواید این کار این است که مواد اولیه شما در بیزینس به راحتی تأمین میشود، امکان پیش فروش محصول و خدمات شما بوجود میآید، میتوانید رقبای خود را دست به سر کنید و از همه مهمتر سرمایه خود را تأمین کنید.
با رقبای کوچک خود مشارکت کنید. تا حد امکان در برقراری ارتباط و مذاکره با آنها قوی عمل کنید. بعضی اوقات میتوانید یک ایده خوب را به رقیب خود ارائه داده و با او در کسب و کار همراه شوید. البته برای این کار حتماً بین خود قراردادی را امضا کنید.
شرکت های بیمه:
شاید خیلی از شما این موضوع را ندانید اما اگر تحت پوشش بیمه عمر قرار دارید و مدتی است که اقساط آن را به صورت ماهانه یا سالانه پرداخت می کنید، میتوانید از شرکتهای بیمه وام دریافت کنید. به این صورت که همان مبلغی که تا به حال سرمایهگذاری کردهاید را با بهره کم به شما وام میدهند که میتواند به هدف تأمین منابع مالی مورد استفاده قرار گیرد.
از موسسات خیریه کمک بگیرید.
هدف خود را برای آنها تشریح کنید و آنها را دعوت به سرمایه گذاری کنید. به آنها نشان بدهید که می توانید برای مددجویان آنها اشتغال ایجاد کنید. از موسسات خیریه بخواهید به جای اینکه به افراد ماهی بدهند به آنها ماهی گیری بیاموزند.
شرکتهای سرمایهگذاری پر ریسک
در این مدل تامین مالی، شرکتهای سرمایهگذاری خصوصی سرمایه لازم کسبوکارهای کوچک و متوسط با ظرفیت رشد بالایی را در بلندمدت دارند را تامین میکنند. این روش تنها به تامین مالی خلاصه نمیشود و قالبهای تخصصی فنی و مدیریتی را دربرمی گیرد.
زیرا سرمایهگذاران سهام شرکت را دریافت میکنند و در تصمیمگیریهای آن نیز اعمالنظر دارند. سرمایهگذاران جسور در شرکتهای سرمایهگذاری پر ریسک به دنبال سرمایهگذاری در شرکتهای نوپا با ظرفیت رشد بالا هستند. این سرمایهگذاران معمولاً در کسبوکارهای کوچک سرمایهگذاری میکنند و مدتزمان این سرمایهگذاری بین 5 تا 10 سال است.
سرمایه گذاری از طریق شرکتهای سرمایهگذاری پر ریسک مزایای بسیاری دارد. این شرکتها بهطورکلی علاقهمند به رشد ارزش سرمایه خود هستند. بنابراین پتانسیل رشد کارآفرین و توانایی گروه مدیریت استارت آپ برای تحقق بخشیدن به رشد سرمایهگذاری غالب است.
این شرکتها به تامین مالی تعداد زیادی از شرکتهای استارت آپ در اشکال مختلف تجربی و مهارتی میپردازند. علاوه بر این پشتیبانی مالی و انگیزشی استارت آپ، متخصصان این شرکتها به کاهش نرخ شکست شرکت کمک میکنند. این امر با کاهش پیچیدگیهای شرکت و افزایش مهارتی در قالب کنترلهای مدیریتی سبب اجرای اقدامات اصلاحی میشود.
رشد سرمایهگذاری غالب است.
این شرکتها به تامین مالی تعداد زیادی از شرکتهای استارت آپ در اشکال مختلف تجربی و مهارتی میپردازند. علاوه بر این پشتیبانی مالی و انگیزشی استارت آپ، متخصصان این شرکتها به کاهش نرخ شکست شرکت کمک میکنند. این امر با کاهش پیچیدگیهای شرکت و افزایش مهارتی در قالب کنترلهای مدیریتی سبب اجرای اقدامات اصلاحی میشود.
تامین مالی جمعی
تامین مالی جمعی یک روش نسبتاً جدید برای تامین مالی استارت آپ ها محسوب میشود که به دلیل پیشرفتهای تکنولوژی بهعنوان یک کانال مالی وابسته به اینترنت عمل میکند. سرمایهگذاران افراد عادی هستند که سرمایه اندکی را سرمایهگذاری میکنند و درازای این مبالغ اندک محصول جدیدی را بهعنوان پاداش یا سهام استارت آپ را دریافت میکنند. این روش تامین مالی بسیار هیجانانگیز بوده و میتواند محصولات جدید با تخفیفهای جذابی را نصیب سرمایهگذاران کند.
تامین مالی مبتنی بر بدهی
روش دیگر تامین مالی کسبوکارهای نوپا از طریق وام انجام میشود. این تامین سرمایه بیشتر توسط بانکها و افراد خصوصی انجام میشود. این وامدهندگان همانند سهامداران شرکت عمل میکند اما ازنظر حقوقی متفاوت هستند. یک توافقنامه وام میتواند شامل اوراق بهادار خاصی باشد تا بهعنوان اهرمی برای در صورت مشکلات پرداختی عمل کند. بازپرداخت میتواند در طول مدت وام و یا در پایان سررسید انجام شود. بهطورمعمول دریافت وام از طریق بانکها به دلیل وثیقه و تضمینهای مختلف بهسختی انجام میشود.
سرمایه گذاران مالک - پیشتازان :
ـ سرمایه گذاران مالک افراد ثروتمندی هستند که پول های خود را به صورت مستقیم به عنوان هسته اصلی
ـ سرمایه گذاری کسب و کارهای جوان در مراحل ابتدایی توسعه، سرمایه گذاری می کنند .
ـ بیشتر افراد دریافت سرمایه از سرمایه داران مالک را به دریافت سرمایه از سرمایه گذاران مخاطره پذیر ترجیح می دهند . اما میزان سرمایه گذاری سرمایه گذاران مالک بسیار اندک بوده و بین یکصد هزار دلار تا پانصد هزار دلار می باشد .
کارکنان :
بعضی از کارآفرینان ممکن است از سرمایه های کارکنان خود در قالب بدهی و یا سهام جهت سرمایه گذاری استفاده کنند.
سرمایه گذار مخاطره پذیر شرکتی :
سرمایه گذار مخاطره پذیر شرکتی تابعی از یک شرکت بزرگ است که به سرمایه گذاری مخاطره پذیر مبادرت می کند .
صندوق های سرمایه گذاری شرکت، سرمایه گذاری های غیرمستقیم از طریق صندوق های سرمایه گذاری مخاطره پذیر غیرمستقیم ، و یا حق مالکیت ها و اتحادهای استراتژیک با شرکت های در حال راه اندازی، وارد عمل می شوند. البته اکثر این سرمایه گذاری ها، سرمایه گذاریهای خود را اغلب در قالب های صندوق سرمایه گذاری مستقیم با احتساب مالکیت یا اتحاد انجام می دهند .
تحقیقات تجربی دو دلیل اصلی جهت عدم علاقه مندی کارآفرینان به این نوع سرمایه گذاری نشان می دهند
- مشکلات ساختاری خود برنامه ها
- تعارض بین علاقه مندی های سرمایه گذاران شرکتی و شرکت کارآفرین
اگر شرکت سرمایه گذار دریابد که شرکت مخاطره پذیر جدید در آینده به رقیبی برای خودش تبدیل خواهد شد ، سرمایه گذاری بر روی طرح مربوطه را رد خواهد کرد.
سرمایه گذاران شرکتی تمایل دارند که کسب و کارهای مخاطره پذیر را به سمتی راهنمایی کنند که برای آنها سود بیشتری در پی داشته باشد و در این راستا به علاقه مندی های کارآفرینان کاری ندارند، به همین دلیل اکثر کارآفرینان ترجیح می دهند که سرمایه خود را از محل سرمایه گذاران مخاطره پذیر مستقل تهیه کنند.
سرمایه گذاران مخاطره پذیر مستقل :
سرمایه گذار مخاطره پذیر مستقل، یک شریک مالی در شرایطی است که ریسک نسبی وجود داشته و شرکت ها معمولا جدید و توسعه یافته می باشند ، تحقیقات بسیاری در مورد رابطه بین سرمایه گذار مخاطره پذیر و کارآفرینان انجام شده است.
متداولترین شکل سرمایه گذاری مخاطره پذیر در اروپا و آمریکا مشارکت محدود با تعداد اندکی از کارکنان حرفه ای ، تعداد اندکی شرکای عمومی و تعدادی اندکی شریک خصوصی است.
شرکت های سرمایه گذاری مخاطره پذیر به یک شریک عمومی در سرمایه گذاری ها تبدیل شده و سپس واحدهایی از این سرمایه گذاری را با نرخ بهره مشخص به افراد ثروتمند می فروشند ، شرکت سرمایه گذار مخاطره پذیر عموما این سرمایه گذاری ها را مدیریت می کند در حالی که شرکای محدود نقشی در مدیریت سرمایه گذاریها ندارند.
جبران خدمات سرمایه گذاران مخاطره پذیر به دو صورت اتفاق می افتد. بعد ثابت که به صورت سالانه و به مقدار ۱ تا ۳ درصد سرمایه به شرکای محدود پرداخت میگردد.
بانک های سرمایه گذاری :
این بانک ها به عنوان آژانس ها و یا مشاورین مالی خدمت می کنند ، می توانند از منابع متفاوت پول فراهم آورند می توانند ساختارهای سرمایه مجردی را ایجاد کنند ، می توانند شرکای استراتژیک موثری را پیدا کنند ، مبادله کنندگان بسیار باتجربه ای می باشند.
بانک های سوداگر :
بسیار شبیه به بانک های سرمایه گذاری هستند با این تفاوت که بیشتر، پول های خود را عرضه و سرمایه گذاری می کنند.
شرکا / اتحادهای استراتژیک :
این اتحادها ، می تواند شامل اتحاد در حوزه حق امتیازهای پیشرفته، تحقیق و توسعه، تولید، توزیع، سهم بازار و ضمانت دیون باشد.
شرکت های تامین مالی تجاری :
وام دهندگانی که از دارایی های شرکت برای تضمین استفاده کرده و بسیار تهاجمی تر از بانک ها می باشند، این موسسات فرآیند پردازش سریعتری داشته و نرخ بهره های بالاتری طلب میکنند ، شیوه تامین مالی آنها اغلب به صورت حساب های قابل دریافت و یا تامین مقداری از موجودی ها می باشد.
شرکت های لیزینگ :
این شرکت ها، تجهیزات و یا مایحتاج شرکت ها را به صورت اقساطی واگذار می کنند.
منابع دولتی :
عبارت است از منابعی که دولت در حوزه خاص شرکت و جهت حمایت از آن اعطا می کند.
عرضه کنندگان :
عرضه کنندگان نیز می توانند از طریق برنامه های خاص اعتباری و تخفیفی خود به عنوان یک منبع تامین مالی برای شرکت عمل کنند.
▪ نکته کلیدی : راز موفقیت تامین مالی کارآفرینانه در ترکیب است ، ترکیب بدهی و سهام و دوره های زمانی متفاوتی که یک موسسه پشت سر می گذارد.
منابع غیر رسمی تامین مالی مخاطره پذیر :
سازمان نظارت جهانی ، دو منبع مهم غیر رسمی برای تامین مالی کسب و کارهای مخاطره پذیر شناسایی کرده است : که عبارتند از خانوده و سایر افراد از جمله سرمایه گذاران مالک.
سرمایه گذاران مالک عبارت است از افراد بسیار ثروتمندی که پول های خود را به همراه وقت و سرمایه به صورت مستقیم بر روی شرکت هایی سرمایه گذاری می کنند که با موسس آن ارتباط فامیلی نداشته و امید کسب سود دارند ، با توجه به این تعریف ویژگی های سرمایه گذاران مالک عبارت است از:
- افراد ثروتمندی هستند.
- پول خود را سرمایه گذاری می کنند.
- سرمایه گذاری خود را به صورت مستقیم و بدون واسطه انجام می دهند.
- علاوه بر پول، تجربه و وقت خود را نیز در اختیار شرکت قرار می دهند.
- این سرمایه گذاران معمولا پول خود را بر روی شرکت هایی سرمایه گذاری می کنند که غیر سهامی هستند.
- هدف آنها از سرمایه گذاری کسب سود می باشد.
سه نوع از سرمایه گذاران مالک در طی تحقیقات شناسایی شده اند که عبارتند از :
الف) مالکین کارآفرین:
این سرمایه گذاران بیشترین حجم و تعداد سرمایه گذاری را انجام داده و با تجربه ترین و پولدارترین سرمایه گذاران هستند ، معیار اساسی سرمایه گذاری آنها شخصیت فرد کارآفرین می باشد. در ضمن این نوع سرمایه گذاران، بسیار مشتاقند که خارج از حوزه تجربه خود نیز سرمایه گذاری کنند ، آنها دوست ندارند که در عملیات مدیریتی روزانه شرکت هایی که در آنها سرمایه گذاری کرده اند، دخالت داشته باشند.
ب) مالکین جستجوگر درآمد:
سرمایه گذاران کمتر ثروتمند ، کمتر فعال و سرمایه گذارانی که کمتر علاقه نشان می دهند ، آنها تمایل به سرمایه گذاری بر روی صنایع مشابه و داشتن یک نقش رسمی در مدیریت شرکت مورد سرمایه گذاری دارند.
ج) مالکین حداکثر کننده ثروت :
اغلب این سرمایه گذاران افرادی هستند که خود ثروتشان را ایجاد کرده اند و بیشتر به بازده مالی توجه داشته و در صنایعی سرمایه گذاری می کنند که خود در آن تجربه شخصی داشته و بسیار تمایل دارند که یک موقعیت تمام وقت در مدیریت کسب و کار مورد سرمایه گذاری بر عهده داشته باشند.
انواع تامین مالی کارآفرینانه با توجه به دوره عمر کسب و کار :
شرکت های کارآفرینانه در طی مراحل مختلف به دنبال تامین مالی و سرمایه جهت ادامه حیات خود می باشند.
کارآفرینان با تجربه در می یابند که تامین مالی شرکت های آنها به صورت مرحله ای می باشد و آنها باید در شناخت آخرین روندهای تامین مالی انعطاف پذیر باشند، بعضی از شرکت هایی که در مراحل نخستین قرار دارند ، فکر می کنند که آنها می توانند به صورت موفق جریان نقدی کافی در دوره های کوتاه مدت ایجاد کنند، بنابراین ممکن است از روش های تامین مالی اشتباهی استفاده کنند.
- در مرحله راه اندازی کارآفرینان معمولا به دنبال منابع مالی خصوصی هستند. در این مرحله کارآفرینان معمولا از منابع مالی خود، دوستان، خانواده و منابع حمایتی دولت استفاده می کنند.
- در مرحله اول یا تولید، کارآفرینان ممکن است از وام های بانکی، شرکت های لیزینگ، و مشارکت های تحقیق و توسعه (جهت توسعه فزاینده محصول)استفاده کنند. در این مرحله معمولا مشارکت های استراتژیک با مشتریان، عرضه کنندگان و تولیدکنندگان بالقوه ایجاد می شود.
- کارآفرینان در مرحله بعدی که مرحله دوم یا مقیاس کامل نامیده می شود و در طی آن به توسعه بازار خود می پردازند، تزریقات مالی دیگری نیز دریافت می کنند. این منابع مالی از طرف شرکت های سرمایه گذاری مخاطره پذیر بزرگتر و یا دور دوم، شرکت هایی که به دنبال فرصت های توزیع محصول هستند، سرمایه گذاران نهادی و شرکت های سرمایه گذاری لیزینگ بزرگتر ( جهت خرید تجهیزات تولیدی) و مشارکت های استراتژیک اضافی تامین می گردد.
- بعد از این مرحله، شرکت های کارآفرینانه انتخابات سنگین تری در اختیار خواهند داشت. در این مراحل یعنی مراحل سوم و چهارم که در حقیقت مرحله برداشت است، شرکت به منابع مالی بیشتری جهت توسعه نیاز دارد. در این مرحله تامین مالی نیم اشکوب سرمایه گذاران مخاطره پذیر بیشتر، اکتساب و فروش در اختیار شرکت قرار دارد.
کارآفرینان در مراحل ابتدایی راه اندازی می توانند بیشتر از بدهی به جای سهام استفاده کنند و هزینه اندکی که برای راه اندازی کسب و کار خود تامین کرده اند را میتوانند به عنوان تضمین این بدهی قرار دهند. اما این نوع تامین مالی برای کسب و کارها یک سری معایبی نیز در پی خواهد داشت مانند کاهش انعطاف پذیری، مشکلات برای رشد و ... . اما خود بدهی مزیت بسیار بزرگی نیز برای کارآفرینان در پی خواهد داشت که آن عبارتند از عدم کاهش سهم کنترل کارآفرین بر روی شرکت و این به کارآفرینان اجازه می دهد که آزادانه رویاهای خود را دنبال کنند. در کل کارآفرینان در استفاده از بدهی یا سهام جهت تامین مالی خود باید به این نکته توجه داشته باشند که این دو روش در مقایسه با هم چه مزایا و معایبی داشته و کدام یک برای شرکت در وضعیت کنونی مناسب است.
کلیات و مفاهیم مهندسی مالی
امور مالی مجموعه حقایق اصول و نظریه هایی است که با گردآوری و تجهیز وجوه و بکارگیری ومصرف وجوه توسط اشخاص شرکتها و دولتها سروکار دارد.
حوزه مالی با مفروضاتی نظیر تأمین مالی، تخصیص بهینه منابع مالی ، ارزشیابی دارایی های مالی ،نحوه تأثیر دارایی های عملیاتی بر دارایی های مالی ، سیاست تقسیم سود، توجه به کارکردهای ریاضی ،کمی و مهندسی در حوزه مالی و نظایر اینها ارتباط دارد که توجه به این موضوعات ، در جهت افزایش کارایی و اثربخشی منابع مالی در بنگاه اقتصادی است .
بنابراین مدیران مالی همواره در این اندیشه هستند که چگونه وظایف محوله را به انجام برسانند که ثروت سهامدارا ن را حداکثر نمایند.
پیچیدگی محیط و فعالیت های تجار ی و دستیابی به راه حل مناسب جهت پاسخ به نیازهای کسب وکار در جهت تعالی و سرآمدی کسب و کار موجب گردید که دانش مدیریت مالی توسعه یابد، پدید آمدن دانش و تخصصی بنام مهندسی مالی که از نیمه دوم دهه ٨٠ میلادی همزمان با کاهش نظارت دولت برسیستم بانکی آمریکا بر بانکهای سرمایه گذار در جهان به صورت بسیار جدی نشانه های توسعه دانش مدیریت مالی است .
اهداف و ضرورت توجه به مهندسی مالی
از مهمترین اهداف و ضرورت توجه به مهندسی مالی می توان به موارد زیر اشاره نمود :
الف) پیچیدگی و چالشی شدن تصمیمات و فرآیندهای مالی به تبع پیچیدگی و چالشی شدن کسب وکار.
ب) افزایش نیاز به روشهای کمی در حوزه مالی به دلیل موضوعاتی که در این حوزه مورد بحث قرارگرفته که بدان جنبه علمی بخشیده است و دانش مالی را ضرورت بخشید.
ج) نیاز به این ابزار با توجه به تغییر شیوه ها ی کسب و کار نظیر خصوصی سازی و امثالهم .
د) نیاز سرمایه گذاران جهت استفاده بهینه از سرمایه خویش و همچنین مدیران جهت حداکثر کردن ثروت سرمایه گذاران که نیاز به ابزارهای منسجم ، پویا و عملی و در عین حال قابل اعتماد برای تصمیم گیر ی دارند.
هـ) نوسانات قیمت علی الخصوص در کشور ما، موجب شده است که تولیدکنندگان و مصرف کنندگان درصدد برآیند که با استفاده از ابزارهای ریاضی برآوردهای مالی را پیش بینی نمایند تا بتوانند درجایگاه بهتری از بحران اقتصادی قرار گیرند.
و موضوع تأثیرات بازارهای جهانی غیربازارهای داخلی و متغیر ساختن قیمتها و ارزش پولی و جهانی شدن اقتصاد، موجب گردید که مهندسی مالی به عنوان یک تخصص جهانی که کمک مینماید،ریسک ناشی از تمام نوسانات را کنترل نماید . به عبارتی اهمیت ریسک و توجه به آن در جهت افزایش بازده از دیگر دلایل توجه به این ابزار شد ه است .
ز) توسعه مدیریت مالی به عنوان دانش جهت حل مسائل مرتبط با این حوزه موجب گردید که ابزارهای حل مسئله نیز توسعه پیدا کند که مهندسی مالی از جمله آنها است .
ح) تنوع و پیچیدگی بازارهای پول و سرمایه و جهانی شدن این بازار با توجه به اهمیت نقش بازارها ی مالی در جهت دستیابی به توسعه پایدار .
به طور کلی فرض اولیه مهندسی مالی مهندسی است ، مهندسی عبارت از کاربرد عملی ریاضی یا اصول علمی در حل مسایل و یا طراحی خدمات و ابزارهای لازم تمام مهندسان از نظر ریاضی آموزش یکسانی می بیند و سپس در رشته خاص خود متخصص میشوند.
پایه و اساس دانش مهندسی مالی ، اقتصاد مالی یا کاربرد اصول اقتصاد در پویایی بازار اوراق بهادار ، به خصوص طراحی ، قیمت گذار ی و مدیریت ریسک قراردادهای مالی است .
مهندسی سیستم های مالی
استفاده از تخصصهای مهندسی در زمینه طراحی و مدل سازی کنترل و بهینه سازی و عملیات وفرآیندها در بخش سیستمهای مالی را مهندسی سیستمهای مالی مینامند. این رشته در حال تغییر وتحولات بسیار زیادی است و حدود ده سال پیش بانکهای بزرگ سرمایه گذاری دنیا آن را برای رفع احتیاجات مدیران مالی و خزانه داران مؤسسات بزرگ بوجود آوردند.
با توجه به تعاریفی که از مهندسی ، سیستمها و مهندسی سیستمها و همچنین مهندسی سیستم های مالی به عمل آمد، می توانیم تعاریف زیر از مهندسی مالی ارائه نمائیم :
▪ تعریف ١ : مهندسی مالی عبارت است از بکارگیری ابزارهای مالی برای ساختاربندی مجدد پرتفوی مالی و تبدیل آنها به پرتفولی با خصوصیات مطلوبتر.
▪ تعریف ٢ : استفاده از تخصص های مهندسی نظیر طراحی ، مدل سازی ، کنترل و بهینه سازی در بخش سیستمهای مالی.
▪ تعریف ٣ : طراحی ساختارهای مالی ساده یا پیچیده برای تأمین مالی یا سرمایه گذاری جذب یا مصرف منابع.
▪ تعریف ٤ : مهندسی مالی عبارت از هر نوع نوآوری در ارائه ابزارهای سرمایه گذاری و مدیریت ریسک ناشی از این سرمایه گذاریها.
▪ تعریف ٥ : استفاده از ابزارهای مالی نظیر قرارداد که مجموعه ای از مشخصه های ریسک بازده را دارد و به شکل گسترده تحت عنوان فن آوری مالی جهت حل مسائل مالی و استفاده از فرصتهای مالی تعریف می گردد.
ارتباط ریسک با تصمیما ت مالی و نقش مهندسی مالی در حل آن
توجه به فرآیندهای مالی و نوع تصمیمات مالی که غالبا با آینده ارتباط دارد، موجب شده است که ریسک با تصمیمات مالی رابطه تفکیک ناپذیر داشته باشد . به عبارتی اغلب تصمیمات مالی با ریسک و به تبع آن با بازده مرتبط است .
در تعاریف مهندسی مالی نیز به عنوان ضرورت یا اهمیت توجه مدیریت ریسک یاد شده است . به تعبیر بسیار ساده مهندسی مالی ابزار مدیریت ریسک است .
در سازمانها و بنگاه می توان ریسک را به دو دسته زیر طبقه بندی نمود :
الف) ریسک غیرسیستماتیک : که نتیجه تصمیمات مدیریت بنگاه اقتصادی است که بدان ریسک بازارمحصول نیز گفته میشود که به عبارتی مختص یک شرکت حاضر است.
ب) ریسک سیستماتیک: که نتیجه تغییرات بازار است که بر ارزش همه شرکتها تأثیر می گذارد.
از منظر دیگر میتوان ریسک را به انواع دیگر نیز طبقه بندی نمود:
- ریسک نرخ بهره
- ریسک سرمایه
- ریسک نقدینگی
- ریسک عدم توانایی پرداخت
- ریسک مالی
- ریسک کاهش قدرت خرید
- تورم
- ریسک بازار
- ریسک تفاوت نرخ ارز
- ریسک سیاسی
- ریسک تجاری عملیاتی
برای محاسبه ریسک روش های کمی وجود دارد از جمله واریانس ، انحراف معیار، ضریب تغییرات دوره انتظار اصلاح شده ارزش فعلی، متوسط طول عمر، ریسک دوره انتظار مکانی.
مهندسی مالی به عنوان یک روش کمی و ریاضی در کاربردی نمودن نظریه پورتفوی بسیار سودمنداست . در مهندسی مالی از روش کمی به نام ضریب همبستگی که رابطه تغییرات متغیرها را با یکدیگر بیان می کند استفاده میشود و به صورت کمی و بدیهی تصمیمات مرتبط با انتخاب پورتفوی مناسب واعمال مدیریت پورتفوی را کارآمدتر می سازد.
ضرورت توجه جدی به سرمایه گذاری مخاطره پذیر
باتوجه به تغییراتی که در سطوح مختلف فناوریهای نوین کشور ایجاد گردیده است و ایران را حداقل در منطقه خاورمینه از نظر استعدادهای برتر، ممتاز و شایسته ساخته است؛ ضرورت بازبینی مجدد در سیستمهای متنوع تأمین مالی کارآفرینی و حمایت از طرحهای مفید و پربازده کاملا محسوس است.
دلایل زیادی مبنی بر ضرورت تعریف ساختاری سازمان یافته و نظام مند برای الگوسازی در حیطه سرمایه گذاری و رشد ایده های نوین و طرحهای برجسته وجود دارد.
می دانیم که در ساختارهای تأمین مالی اینگونه طرحها نکته اصلی وجود سرمایه ابتدایی و راه اندازی کسب وکار است؛ از اینرو اگر صاحب طرح یا ایده پرداز اصلی نتواند منابع مالی مورد نیاز اولیه و حتی ضمانتهای لازم برای سرمایه گذار را فراهم آورد در واقع با اولین و جدی ترین مسئله درگیر خواهد شد. در این حالت دغدغه اصلی وی اگر فرض شود که بتواند از عهده مسایل مدیریتی و بازار و تحلیل شرائط بربیاید مسئله نحوه تأمین این منابع و صرف وقت و انرژی فراوان است که مستلزم طی فرآیندهای پیچیده در بانکها و سایر شرکتهای دولتی است.
دلایل مختلف و مهم دیگری نیز وجود دارد که ایجاب می کند به مقوله سرمایه گذاری با نگاه متعارف آن در جهان (سرمایه گذاری مخاطره پذیر)توجه ویژه ای داشته باشیم که به بیان برخی از آنها می پردازیم:
١) شروع یک کسب وکار جدید، کاری نیست که از حیث تفنن و ارضاء نیازهای خودشکوفایی و بروز استعدادها در بلندمدت و حتی کوتاه مدت ثمری داشته باشد بلکه لازم است تا طرحها و پروژه های موردنظر در چارچوب واحدی تشکیلاتی و با تعیین ساختار سازمانی و تعریف مدلهای اقتضایی کسب وکار توسط مدیران انتخابی و گزینش شده شرکت طراحی شود و به صورت جدی خود را برای فعالیت و رقابت در شرایط حساس بازار و رقبا و فضای متغیرفناوریهای روز دنیا آماده سازند، در الگوی سرمایه گذاری مخاطره پذیر به این پارامترها توجه جدی شده وتعیین هیأت مدیره توانمند و آشنا به صنعت مربوطه برای نظارت و کنترل و مدیریت به شکلی کاملا پویا طراحی گردیده است.
٢) بسیاری از کارآفرینان و حتی شرکتهای تجاری و بنگاههای اقتصادی در راه اندازی واحدهای تولیدی و یا خدماتی جدید آنطور که باید با ادبیات سرمایه گذاری و عملیاتی رایج در شرکتها آشنا نیستند.تهیه برنامههای اجرایی و استفاده از موافقت نامههای اصولی و مجوزها ؛ بکارگیری از مشاورین برجسته ؛ برآوردهای مالی و ارزیابیهای فناوری و بازار و ... در تخصص و حوصله این افراد نیست، از اینرو باید با ایجاد مشارکت با گروهها ؛ شرکتها و افراد و شبکههای نام آشنای صنعت خویش ؛ شرایط را برای گام نهادن در عرصه تجربی جدیدی که در پیش رو دارند فراهم آورند؛ این آرمانها هم زمانی محقق میشود که با مقدمات لازم در محیط مدیریت و عرصه سرمایه گذاری در کشور طراحی شده باشد و از نیروهای توانمند علمی و اجرایی در کسب و کار خود بهره بگیرند.
٣) در سیستمهای قدیمی و گذشته ؛ فرآیندهای تأمین مالی به شکلی غیرفعال و صرفا با بررسیهای اولیه بر روی طرحها و با اعطای وام از سوی نهادهای مالی ادامه مییافت؛اما در حال حاضر در دنیای کنونی سرمایه اصلی شرکت از سوی عده ای از سهامداران و سرمایه گذاران مخاطره پذیر تأمین میگردد که کسب بازدهی و دریافت سود عملیاتی بیشتر برای ایشان مهمتر و جذابتر از تنها بازگشت سرمایه و پرداخت اقساط وام است. اگر به سیستمهای گذشته تأمین منابع مالی نظری بیاندازیم مشاهده می کنیم که بسیاری و شاید به جرأت بتوان گفت بالای ٩٠ % این شرکتها و مدیرانشان در فضایی رقابتی که ایمان و اعتقاد به فعالیت بیشتر برای رشد مجموعه شرکت داشته باشند حضور ندارند. به این معنی که چون با سیستمی غیر فعال(وام) شرکت را طراحی نموده اند لذا خود نیز میل و علاقه فعال و چشمگیری برای مبارزه با مشکلات و تغییر شرایط به نفع خود ندارند. آنچه عموما مشاهده شده است اینست که فضایی سنگین و مدعیانی غیر واقعی بر اراده مدیران اینگونه شرکتها سایه می اندازند که حرکت و روحیه لازم و کافی را از آنها سلب میکند ، پرداخت وامهای شرکت و چاره جویی برای خروج از زیر بار تعهدات و وثیقه های کارگذاشته شده در کنار واهمه و اضطرابی که وجود این افراد را از اولین لحظه شروع کسب و کار میگیرد غیر قابل چشم پوشی و انکار است. در روش تأمین ساختار مالی شرکت از طریق وامهای بلند مدت علاوه برآنکه مدیریت صحیح هزینه ها و اختصاص پول به مصارف جاری شرکت به صورت بهینه صورت نمی گیرد؛ این تصور نیز بوجود می آید که شرکت در کسب پول و سرمایه شرکت موفق عمل نموده فلذا برای آینده نباید نگرانی خاصی داشت چون فعلا نقدا پرداختیها به تصویب رسیده و موافقتها حاصل گردیده و اگر احیانا شرکت توانست به بازپرداختهای تعهدی خویش عمل نماید که چه بهتر در غیر اینصورت از همین الان می بایست مراقب بود تا وضع وخیم و بدتر نشود .
ملاحظه می فرمایید که در چنین شرایطی مدیران و مالکان شرکت خود را برای آزمایشی آماده می سازند که حیات و سرمایه اصلی آنها در خطر نباشد و قدرت تحمل ریسک و حرکت جدی را از ایشان می گیرد. پیشنهاد اینست که لازم است صاحبان پروژه بیشتر از آنچه تاکنون وجود داشته خود را در برابر آینده و وضعیت اقتصادی شرکت مسوول و متعهد بدانند؛ البته حضور سهامداران، مدیران کارآمد و شرکای راهبردی میتواند به عنوان راه حلی جهت مرتفع ساختن این مشکلات به حساب آید که در ادبیات سرمایه گذاری مخاطره پذیر طراحی این تشکیلات کاملا مشهود است.
٤) در سرمایه گذاری مخاطره پذیر تصمیم گیری و هدایت برنامه های شرکت متکی به تصمیمات و سلایق شخصی خاص نخواهد بود بلکه الگوهها، روشها، جوانب امور و صلاح آن توسط هیأتهای کارشناسی بررسی و تحلیل میشود و منافع سهامداران در قالب شرکت به صورت هوشمند پردازش میشود. بدین ترتیب در این سیستم، اقتصاد، فناوری و سایر پارامترهای خرد و کلانی که در رسالت و اهداف بلندمدت شرکت گنجانیده شده است، هستند که دوام و ادامه حیات شرکت را ممکن یا ناممکن میسازد.
سرمایه گذاری مخاطره پذیر در کشور ما چگونه است؟
سرمایه گذاری مخاطره پذیر به تازگی در محافل علمی و پژوهشی در کشور ما مطرح گردیده است . که به (Start-up) این نوع سرمایه گذاری، به تأمین منابع مالی شرکتهای نوپا و تازه تأسیس هزینه های ابتدایی توسعه و گسترش کسب و کار خویش نیاز دارند می پردازد.
فضای عدم اطمینانی که حاکم بر اینگونه طرحها می باشد موجب گردیده است تا سرمایه گذاران از بخشهای مختلف خصوصی و دولتی با پارامترهای مختلف ریسک اعم از ریسک مدیریت، محصول،فناوری، بازار، مالی، عملیاتی و اجرایی، سازمانی، راهبردی، محیطی روبرو باشند. و مدیریت بر این گونه (Business Modeling) ایجاد ساختار و مدل مناسب کسب و کار طرحها با توجه به ریسک های ذکر شده همواره سرمایه گذاران از یک سو و کار آفرینان را از سوی دیگر بامخاطراتی روبرو ساخته است. ایجاد ارزش افزوده در شرکتهای سرمایه پذیر و بهره مندی از مزایای مالی و حقوقی اینگونه شرکتها در سالهای اولیه شروع کسب و کار موجب گردیده است تا به تدریج سرمایه گذاران مخاطره پذیر بیشتری بوجود آیند ، بر اساس قاعده کلی که در حوزه مالی و سرمایه گذاری مرسوم است با افزایش ریسک، به طور منطقی بازدهی افزایش می یابد .
همانطور که اشاره گردید ریسک بالا و بازدهی بالایی که از اینگونه طرحهای نوپا بوجود میآید تنها عاملی است که می تواند نقطه تمایزی میان بسیاری از مراکز سرمایه گذاری و افراد و اشخاص سرمایه گذار باشد. افراد و اشخاص بر اساس شخصیت و توانایی مالی خویش، عموما به دو دسته ریسک پذیر و ریسک گریز طبقه بندی میشوند که البته باید توجه داشت که این دو دسته دو سر یک طیف هستند و افراد ریسک های مختلف را با بازدهی های قابل انتظار خویش مدیریت می کنند . در کشور ما هنوز شرکت یا صندوق سرمایه گذاری مخاطره پذیری که به صورت حرفه ای وارد این عرصه گردیده باشد بوجود نیامده است و پیش بینی می گردد با توجه به نیاز احساس شده در این حوزه، در سال های بعد به تدریج شاهد حضور این صندوق ها باشیم.
پیشنهادات کاربردی
شناسایی زیر ساخت های لازم برای ایجاد و دوام و حیات یک صندوق سرمایه گذاری مخاطره پذیر در یک منطقه یا کشور از اهمیت کافی بر خوردار است. به نظر می رسد برای دستیابی به وضعیت مطلوب برای تحقق سرمایه گذاری مخاطره پذیر در کشور بستر سازی و ایجاد زیر ساخت در سه محور زیر قابل توجه باشد که هر یک از آنها دارای شاخه های متعدد و گسترده ای میباشند و باید آنها را شناسایی و مورد بررسی و پیگیری قرار داد.
١ تأمین مالی
۲ دانش مالی و سرمایه گذاری
۳ مسائل حقوقی و قانونی
الف) در بخش اول تأمین مالی پیشنهاد می گردد تا الگویی بکار گرفته شود که بر اساس آن سرمایه گذاری مخاطره پذیر با تشکیل "صند وق مشترک سرمایه گذاری مخاطره پذیر صنایع ایران " با مشارکت بنگاههای مختلف اقتصادی نمونه و علاقمند به سرمایه گذاری مخاطره پذیرایجاد گردد.
به نظر می رسد با تشکیل این صندوق اولین حرکت جدی توسط بخش خصوصی رقم زده شود نه بخش دولتی چرا که باید به توان علمی و روحیه جسورانه مدیران اعتقاد داشت و از تمام توان و انرژی که می تواند در این حوزه بکار گرفته شود نهایت بهره را برد.
عملی شدن این ایده می تواند موتور حرکت سایر فعالیتهای سرمایه گذاری مخاطره پذیر در کشور شود. تشکیل انجمن سرمایه گذاری مخاطره پذیر ایران نیز همانگونه که در اکثر کشورهای اروپا و امریکا و آسیای وجود دارد میتواند به شبکه ای قدرتمند برای ارائه خدمات مختلف مالی و سرمایه گذاری و رشد کارآفرینی تبدیل شود.
ب) در بخش دوم دانش مالی و سرمایه گذاری : اگرچه فارغ التحصیلان مستعد و زحمت کشی در رشته ای مالی و فنی مهندسی در اختیار داریم با این حال درک فرآیند سرمایه گذاری توسط سرمایه گذاران و مدیران اجرایی نیازمند کسب تجربه و به روزرسانی اطلاعات تخصصی است.
تأمین مالی:
دانش مالی و سرمایه مسائل حقوقی وقانونی :
ارزیابی تکنولوژی، ارزشگذاری تکنولوژی، برآورد ریسک و مطالعه امکان سنجی پروژهها، تدوین استراتژیهای مناسب کسب وکار و طرح ریزی مدلهای مناسب آن از مهمترین فاکتورهای موردی از در سرمایه گذار ی مخاطره پذیر است که صندوق یا شرکت سرمایه گذار مخاطره پذیر را قادر میسازد تا پرتفولیوی بهینه ای را سامان دهد.
ج) در بخش سوم مسائل حقوقی و قانونی متأسفانه کماکان در کشور ما حقوق مالکیت معنوی از حداقل قوانین و مقررات لازم بی بهره است این ضعف اساسی سنگ بزرگی بر سر راه کارآفرینی در بیشتر حوزه های سرمایه گذار است ،اگرچه کارشناسان و مشاوران حقوقی بسیاری در کشور وجود دارند لیکن اگر حمایتهای قانونی و حقوقی دولت در این موضوع نتواند بستر امن و مناسبی برای کارآفرینان ایجاد نماید متأسفانه باید گفت تحقق دو مسئله اول که به بیان آنها پرداختیم کمکی به ما نخواهد نمود.
راه حلهای اجرایی :
در بسیاری از کشورها، سهم سرمایه گذاری بخش خصوصی در تولید ناخالص ملی قابل توجه میباشد و باید در نظر داشت که صندوقهای سرمایه گذار مخاطره پذیر لزوما به دنبال سود نبودهاند . برخی با اهداف آموزش و حمایت از نوآوریها و طرحهای کاربردی فارغ التحصیلان شکل گرفته اند، برخی دیگر در محیط های انکوباتوری و پارک های علمی و تحقیقاتی از سوی دولت به ایفای نقش پرداخته اند و در مجموع باید گفت صندوقهای مختلف با اهداف کسب منفعت و یا به صورت غیر انتفاعی در حال حاضر در دنیا به فعالیت می پردازند. دستیابی به موارد زیر میتواند به کاهش مخاطرات سرمایه گذاری کمک کند.
۱ شکل گیری بازارهای ثانوی برای تسهیل نقدینگی سرمایه گذاران و خروج از شرکتها
۲ ایجاد فرهنگ ریسک پذیری در میان سرمایه گذاران
۳گسترش شبکه ها ی اینترنتی و ... که در آن طرحها و شرکتهای سرمایه پذیر معرفی میگردند
۴اعطای تسهیلات و تقبل مخاطره از سوی دولت و بانک ها در تأمین مالی مستقیم و غیر مستقیم صندوقها و شرکتهای سرمایه گذار و سرمایه پذیر
۵راحت ساختن مقدمات حقوقی و قانونی حمایت از طرحهای نوآور و حمایت از مالکیت معنوی
۶کاهش نرخ مالیات و یا حذف آن در موارد ویژه و قابل توجه برای سرمایه گذاران
۷ برگزاری دوره ها و کارگاههای آموزشی
نتیجه گیری
با توجه به مطالب گفته شده، اعم از تئوریها و نظریات موجود در باب تامین مالی کارآفرینانه که بیشتر بر روی سرمایه گذار مخاطره پذیر و رابطه آن با کارآفرین متمرکز بوده و انواع منابع تامین مالی گفته شده و در ضمن روش های تامین مالی، می توان نتیجه گرفت که کارآفرینان در این راستا انتخابهای متعددی را پیش روی دارند که انتخاب بهترین منبع نیازمند آگاهی و اطلاع کارآفرین از این منابع و روش های تامین مالی و در ضمن تحلیل و تصمیم گیری درست است.
علاوه بر آن :
حل مسائل ضروری مدیران در حوزه مالی ، مستلزم شناخت و بکارگیری روشهای مختلف وزابزارهای نوین مالی است .
مهندسی مالی بر پایه مفروضات مهندسی که عبارت از کاربرد عملی ریاضی یا اصول علمی در حل مسائل است از ابزارهایی بهره می گیرد که مجموعه ای از مشخصه ای از ریسک و بازده را دارد و به شکل گسترده تحت عنوان فن آوری مالی جهت حل مسائل مالی و استفاده از فرصتهای مالی را فراهم می سازد.
پایه و اساس دانش مهندسی مالی ، اقتصاد مالی یا کاربرد اصول اقتصاد در پویایی بورس اوراق بهادار به خصوص طراحی، قیمت گذاری و مدیریت ریسک قراردادهای مالی است. با توسعه و پیچیدگی و تنوع در کسب و کار، کارکرد مهندسی مالی ، بسیار متنوع شده است زیرا فرآیندهای مالی در کسب و کار پیچیده و متنوع شده است . سرآمدی کسب و کار و تعالی سازمانی اهداف اساسی بنگاههای اقتصادی در عرصه رقابت در تجارت است. لذا حل مسائل پیچیده وپیش بینی آینده ای که منجر به تعالی سازمانی گردد و این امر در گروه حل مسائل پیچیده مالی است، ازضروریات هزاره سوم تلقی شده است.
بنابراین آگاهی از ابزارهای مهندسی مالی و استفاده از روشهای ارزشیابی کالاهای مورد نظر ازضروریات کسب و کار و جهانی شدن اقتصاد و بازارها تلقی می گردد.
و در راستای بهینه سازی شرایط در کشورمان لازم است : شناسایی زیر ساخت های لازم برای ایجاد و دوام و حیات یک صندوق سرمایه گذاری مخاطره پذیر آماده گردد و به نظر میرسد برای دستیابی به وضعیت مطلوب برای تحقق سرمایه گذاری مخاطره پذیر در کشور بستر سازی و ایجاد زیر ساخت در محور های گوناگون قابل توجه باشد که هر یک از آنها دارای شاخه های متعدد و گسترده ای میباشند و باید آنها را شناسایی و مورد بررسی و پیگیری قرار داد.
نظرات (0)